تأثير معرف ها (Reagents effect)
قدرت يوني و pH بافرها بسيار مهم است، خصوصاً زمانيکه از آنتي بادي هاي مونوکلونال با pH ايزوالکتريک بين 5 تا 9 استفاده مي شود. استفاده از pH و قدرت يوني مناسب، اتصال غير ويژه به جداره ظرف واکنش را به حداقل مي رساند
اثر زمينه (Matrix effect)
يکي از مسائل اساسي در سنجش ترکيبات در نمونه هاي بيولوژيک، پيچيده بودن محتواي آنهاست. در حالت ايده آل بايد محتواي استانداردها- کنترل ها و نمونه، يکسان و يا مشابه باشند اما پيچيدگي ترکيبات پروتئين، چربي، کربوهيدراتي، املاح و متابوليت ها از لحاظ کمي و کيفي باعث ايجاد اختلاف بين استانداردها و نمونه ها مي گردد
نمونه هاي هموليز، ايکتر، ليپميک
پاره شدن گويچه هاي قرمز و رها شدن هموگلوبين داخل گويچه به محتوي سرمي رنگ قرمزي مي بخشد؛ به اينگونه سرم ها نمونه هاي هموليز شده مي گويند. با توجه به شدت هموليز رنگ سرم که بطور طبيعي زرد کمرنگ است مي تواند از ته چهره قرمز تا قرمز آلبالويي تغيير کند
متغيرهاي قبل از سنجش
متغيرهاي قبل از سنجش
تمامي عواملي که قبل از انجام آزمايش و زمان انتخاب نوع نمونه، شيوه نمونه گيري، نگهداري و ارسال آن بر نتيجه سنجش تأثير داشته باشند را متغيرهاي قبل از سنجش گويند
تداخلات در سنجش هاي ايمني
طبق تعريف فدراسيون بين المللي شيمي باليني (IFCC)، عامل مداخله گر ماده اي است که در سيستم مورد آناليز وجود داشته، سبب انحراف اندازه گيري از ميزان واقعي مي گردد. در اصل سيگنالي است که به آناليت مربوط نمي باشد. عامل مداخله گر مي تواند وابسته به آناليت و يا مستقل از آناليت باشد.
منابع خطا در سنجشهاي ايمني
امروزه سنجش هاي ايمني به رايج ترين روش سنجش آناليت هاي مختلف در آزمايشگاه هاي باليني مبدل شده اند. گاهي تابلوي باليني بيمار با نتايج سنجش ايمني سازگاري ندارد. هر چند در اغلب موارد، قبل از بروز تظاهرات باليني، تغييرات مولکولي مشاهده مي شوند اما در مواردي نيز نتيجه سنجش ايمني دچار خطا شده است
محدوديت سنجشهاي ايمني آنزيمدار
1. رديابي نشانگر آنزيمي : همانطور که اشاره شد، فعاليت راديواکتيو يک پارامتر ثابت فيزيکي است که ميزان آن تحت تأثير شرايط محيطي مانند نور، درجه حرارت، آلودگي و ... قرار نمي گيرد اما واکنش آنزيمي تحت تأثير پارامتر هاي مختلف قرار مي گيرد لذا رديابي راديواکتيويته پايدار و آسان تر از اندازه گيري فعاليت آنزيمي است
مزاياي روشهاي سنجش ايمني آنزيمدار
1- عدم وجود خطر تشعشع: همانطور که اشاره شد ميزان راديواکتيويته موجود در کيتهاي تشخيصي زياد نيست ولي به هر حال همان ميزان تشعشع نيز بالقوه از مواد غير راديواکتيو خطر بيشتري دارد. عدم استفاده از مواد راديواکتيو يکي از مزاياي روش هاي غير راديواکتيو از جمله روش هاي آنزيم دار است
آنزيم هاي مورد استفاده در سنجش هاي ايمني آنزيمي
در سنجش هاي آنزيمي به طور عمده از آنزيم پراکسيداز HRP) EC.I.II.I.7) و فسفاتاز قلياييALP) EC.3.1.3.1) استفاده مي شود اما مي توان از هر نوع آنزيمي که فعاليت ويژه آن بالا باشد، به فرم خالص و ارزان قابل تهيه باشد، جايگاه هاي مناسب جهت کونژوگاسيون پايدار به آنتي ژن و يا آنتي بادي را داشته باشند و اندازه گيري ميزان فعاليت آنها در آزمايشگاه هاي معمولي ميسر باشد بهره گرفت
انواع روشهاي سنجش ايمني آنزيم دار
1- EIA رقابتي براي آنتي ژن: در اين روش آنتي ژن کونژوگه و آزاد بر سر اتصال به آنتي بادي مشترک با يکديگر رقابت مي کنند. پس از جداسازي کمپلکس آنزيم دار از کونژوگه آزاد، فعاليت آنزيمي مبناي سنجش قرار مي گيرد. در اينجا نيز رابطه معکوس ميان کمپلکس آنزيمي و آناليت آزاد وجود دارد